STANDARDY WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH:
CZYTANIE
Uczeń:
- odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską):
- źródła i teksty historyczne, w tym: fragmenty kronik, pamiętników, listów, elementy dziedzictwa kulturowego, w szczególności zabytki architektury reprezentatywne dla danej epoki, polskie pieśni patriotyczne,
- teksty literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowej - polskiej i światowej,
- teksty użytkowe, w tym: telegram, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę
pocztową, list prywatny i oficjalny, tabelę, notatkę,
- proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym: audycję radiową
i telewizyjną, artykuł prasowy,
- przedstawienia teatralne i filmy,
- przekazy ikoniczne, w tym: komiksy, dzieła malarskie, rzeźby,
rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne,
- określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu:
- rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm,
- posługuje się czynnie terminami: bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, legenda, opowiadanie, powieść, proza, poezja oraz podstawowymi terminami związanymi z przekazami ikonicznymi, plastyką, muzyką, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą,
- rozumie znaczenia podstawowych symboli występujących w instrukcjach i w opisach:
- diagramów,
- map,
- planów,
- schematów,
innych rysunków,
- odczytuje dane z:
- tekstu źródłowego,
- tabeli,
- wykresu,
- planu,
- mapy,
- diagramu
oraz odpowiada na proste pytania z nimi związane.
PISANIE
Uczeń:
- pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi:
- opowiadanie,
- opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki,
- sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki,
- notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia,
- kartka pocztowa,
- list prywatny i oficjalny,
- telegram,
- h) zaproszenie,
- i) zawiadomienie,
- j) ogłoszenie,
- k) instrukcja,
- l) przepis,
- formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji):
- pyta i odpowiada,
- potwierdza i zaprzecza,
- poleca i prosi,
- przyrzeka i obiecuje,
- zachęca i zniechęca,
- zaprasza,
- przeprasza,
- h) współczuje,
- i) żartuje,
- j) wątpi,
- k) odmawia,
- buduje tekst poprawny kompozycyjnie (ok. 1 strony formatu A, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych,
- przedstawia w postaci graficznej dane zapisane w tabeli:
- przenosi informacje na oś liczbową, chronologiczną, układ współrzędnych,
- wyraża dane w postaci diagramu słupkowego, prostego schematu, innego rysunku,
- dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu:
- dostosowuje zapis do formy wypowiedzi,
- wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą,
- pisze czytelnie.
ROZUMOWANIE
Uczeń:
- posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń:
- sytuuje je w przestrzeni,
- umieszcza daty w przedziałach czasowych,
- oblicza upływ czasu między wydarzeniami,
- porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej.
- przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk:
- domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom,
- wskazuje główne przyczyny i skutki doniosłych wydarzeń w historii Polski,
- wyjaśnia przyczyny i skutki zmian, które zachodzą w środowisku w wyniku działalności człowieka,
- określa znaczenie osiągnięć człowieka dla rozwoju cywilizacyjnego:
- wyjaśnia na prostych przykładach zmiany cywilizacyjne, jakie nastąpiły na przestrzeni dziejów,
- opisuje najważniejsze osiągnięcia, które składają się na polskie dziedzictwo kulturowe,
- wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić, wyjaśniając swoje stanowisko, używa odpowiednich argumentów,
- opisuje sytuację przedstawioną w zadaniu za pomocą:
- wyrażenia arytmetycznego i prostego wyrażenia algebraicznego,
- prostego równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą,
- planu,
- mapy,
- prostego schematu,
- diagramu słupkowego,
- innego rysunku,
- rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności:
- liczb,
- figur,
- zjawisk,
- przemian,
- obiektów przyrodniczych,
- elementów środowiska,
wskazuje różnice i podobieństwa oraz porządkuje je,
- dostrzega prawidłowości, opisuje je i sprawdza na przykładach:
- opisuje zjawiska o charakterze powtarzalnym, spotykane w najbliższym otoczeniu,
- na podstawie opisu zjawiska mającego charakter prawidłowości wnioskuje o dalszym jego przebiegu,
- ustala sposób rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania,
- analizuje otrzymane wyniki i ocenia ich sensowność:
- porównuje wyniki z własnym doświadczeniem,
- sprawdza wyniki z warunkami zadania.
KORZYSTANIE Z INFORMACJI
Uczeń:
- wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi,
- analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży, wybiera spośród tych ofert, kierując się wskazanymi kryteriami (osadzonymi także w wartościach).
WYKORZYSTYWANIE WIEDZY W PRAKTYCE
Uczeń:
- posługuje się poznanymi terminami do opisywania zjawisk i sytuacji spotykanych w środowisku,
- wybiera przyrządy służące do obserwacji i pomiaru, odpowiada na pytania dotyczące przebiegu zjawisk, zapisuje wyniki obserwacji,
- wykonuje obliczenia dotyczące:
- długości,
- powierzchni,
- objętości,
- wagi,
- czasu,
- temperatury,
- pieniędzy,
- planuje i wykonuje obliczenia z wykorzystaniem kalkulatora,
- wykorzystuje w sytuacjach praktycznych własności:
- liczb,
- figur,
- zjawisk,
- przemian,
- obiektów przyrodniczych,
- elementów środowiska
i stosuje je do rozwiązania problemu,
- zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi i materiałami chemicznymi, rozpoznaje oznakowania substancji toksycznych, łatwopalnych i wybuchowych, objaśnia zasady użytkowania domowych urządzeń elektrycznych,
- wyjaśnia na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste urządzenia techniczne,
- rozumie potrzebę stosowania zasad:
- higieny,
- bezpieczeństwa,
- zdrowego trybu życia,
- oszczędnego korzystania z energii i innych zasobów przyrody,
- postępowania w środowisku przyrodniczym.