STANDARDY WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH:

CZYTANIE

Uczeń:

1. odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską):
   • źródła i teksty historyczne, w tym: fragmenty kronik, pamiętników, listów, elementy dziedzictwa kulturowego, w szczególności zabytki architektury reprezentatywne dla danej epoki, polskie pieśni patriotyczne,
   • teksty literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowej - polskiej i światowej,
   • teksty użytkowe, w tym: telegram, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list prywatny i oficjalny, tabelę, notatkę,
   • proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym: audycję radiową i telewizyjną, artykuł prasowy,
   • przedstawienia teatralne i filmy,
   • przekazy ikoniczne, w tym: komiksy, dzieła malarskie, rzeźby, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne,
2. określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu:
   • rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm,
   • posługuje się czynnie terminami: bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, legenda, opowiadanie, powieść, proza, poezja oraz podstawowymi terminami związanymi z przekazami ikonicznymi, plastyką, muzyką, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą,
3. rozumie znaczenia podstawowych symboli występujących w instrukcjach i w opisach:
   • diagramów,
   • map,
   • planów,
   • schematów,
     innych rysunków,
4. odczytuje dane z:
   • tekstu źródłowego,
   • tabeli,
   • wykresu,
   • planu,
   • mapy,
   • diagramu

oraz odpowiada na proste pytania z nimi związane.

PISANIE

Uczeń:

1. pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi:
   • opowiadanie,
   • opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki,
   • sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki,
   • notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia,
   • kartka pocztowa,
   • list prywatny i oficjalny,
   • telegram,
   • h) zaproszenie,
   • i) zawiadomienie,
   • j) ogłoszenie,
   • k) instrukcja,
   • l) przepis,
2. formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji):
• pyta i odpowiada,
• potwierdza i zaprzecza,
• poleca i prosi,
• przyrzeka i obiecuje,
• zachęca i zniechęca,
• zaprasza,
• przeprasza,
• h) współczuje,
• i) żartuje,
• j) wątpi,
• k) odmawia,
3. buduje tekst poprawny kompozycyjnie (ok. 1 strony formatu A, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych,
4. przedstawia w postaci graficznej dane zapisane w tabeli:
   • przenosi informacje na oś liczbową, chronologiczną, układ współrzędnych,
   • wyraża dane w postaci diagramu słupkowego, prostego schematu, innego rysunku,
5. dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu:
   • dostosowuje zapis do formy wypowiedzi,
   • wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą,
   • pisze czytelnie.

ROZUMOWANIE

Uczeń:

1. posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń:
   • sytuuje je w przestrzeni,
   • umieszcza daty w przedziałach czasowych,
   • oblicza upływ czasu między wydarzeniami,
   • porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej.
2. przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk:
   • domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom,
   • wskazuje główne przyczyny i skutki doniosłych wydarzeń w historii Polski,
   • wyjaśnia przyczyny i skutki zmian, które zachodzą w środowisku w wyniku działalności człowieka,
3. określa znaczenie osiągnięć człowieka dla rozwoju cywilizacyjnego:
   • wyjaśnia na prostych przykładach zmiany cywilizacyjne, jakie nastąpiły na przestrzeni dziejów,
   • opisuje najważniejsze osiągnięcia, które składają się na polskie dziedzictwo kulturowe,
4. wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić, wyjaśniając swoje stanowisko, używa odpowiednich argumentów,
5. opisuje sytuację przedstawioną w zadaniu za pomocą:
   • wyrażenia arytmetycznego i prostego wyrażenia algebraicznego,
   • prostego równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą,
   • planu,
   • mapy,
   • prostego schematu,
   • diagramu słupkowego,
   • innego rysunku,
6. rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności:
   • liczb,
   • figur,
   • zjawisk,
   • przemian,
   • obiektów przyrodniczych,
   • elementów środowiska, wskazuje różnice i podobieństwa oraz porządkuje je,
7. dostrzega prawidłowości, opisuje je i sprawdza na przykładach:
   • opisuje zjawiska o charakterze powtarzalnym, spotykane w najbliższym otoczeniu,
   • na podstawie opisu zjawiska mającego charakter prawidłowości wnioskuje o dalszym jego przebiegu,
8. ustala sposób rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania,
9. analizuje otrzymane wyniki i ocenia ich sensowność:
   • porównuje wyniki z własnym doświadczeniem,
   • sprawdza wyniki z warunkami zadania.

KORZYSTANIE Z INFORMACJI

Uczeń:

1. wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi,
2. analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży, wybiera spośród tych ofert, kierując się wskazanymi kryteriami (osadzonymi także w wartościach).

WYKORZYSTYWANIE WIEDZY W PRAKTYCE

Uczeń:

1. posługuje się poznanymi terminami do opisywania zjawisk i sytuacji spotykanych w środowisku,
2. wybiera przyrządy służące do obserwacji i pomiaru, odpowiada na pytania dotyczące przebiegu zjawisk, zapisuje wyniki obserwacji,
3. wykonuje obliczenia dotyczące:
   • długości,
   • powierzchni,
   • objętości,
   • wagi,
   • czasu,
   • temperatury,
   • pieniędzy,
4. planuje i wykonuje obliczenia z wykorzystaniem kalkulatora,
5. wykorzystuje w sytuacjach praktycznych własności:
   • liczb,
   • figur,
   • zjawisk,
   • przemian,
   • obiektów przyrodniczych,
   • elementów środowiska i stosuje je do rozwiązania problemu,
6. zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi i materiałami chemicznymi, rozpoznaje oznakowania substancji toksycznych, łatwopalnych i wybuchowych, objaśnia zasady użytkowania domowych urządzeń elektrycznych,
7. wyjaśnia na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste urządzenia techniczne,
8. rozumie potrzebę stosowania zasad:
   • higieny,
   • bezpieczeństwa,
   • zdrowego trybu życia,
   • oszczędnego korzystania z energii i innych zasobów przyrody,
   • postępowania w środowisku przyrodniczym.